Main menu:

Undersider for Folk, gardar og stølar:

    Du er her: Folk, gardar og stølarSkattelister og matriklarGarnisonsskatten 1627-28

    Garnisonsskatten 1627-28

    Kongemakta gjorde i 1620-åra eit større arbeid for å kartleggje og auke skatteinntektene i Noreg. Eit resultat av dette var innføringa av garnisonsskatten.  Her følgjer ei avskrift av den fyrste skattelista for Jostedalen etter det nye skattesystemet.

    Avskrift

    Guarnison Pendinge
    aff Sougen Lehn Som Vdgaffs thill Michaeli Ao 1627

    […]

    Jøstedallen

    Nr Brukar/gard Skatt
    1 Rasmus Mycklemyr 1,5 løb
    2 Oele ibid: 2 pund
    3 Siuer Aarmebergh 2 pund
    4 Joenn Fos 1 løb 1 pund
    5 Knud i Aasen 1,5 løb
    6 Oele Lij 2 løber
    7 Jacop Backenn 1 løb 0,5 pund
    8 Amund Birch 1,5 løb
    9 Oele Krichenn 2 løber
    10 Danniell Kieppe 2,5 løber
    11 Poull Espe 1 løb 1 pund
    12 Hanns Houg 1,5 løb
    13 Matias Helleland 1 løb
    14 Siuord Cronen 2,5 løber
    15 Anders Snethun 1,5 løber
    16 Anders Groff 2 løber
    17 Bendicht Berresede 1 løb
    18 Anders Mielduer 1,5 løber
    19 Oele ibm: 1,5 løb
    20 Anders Anders. Ibm: 1 løb 0,5 pund
    21 Oele Lij 1,5 løb
    22 Johannes Faaberig 1,5 løb
    23 Anders Ibm: 1,5 løb
    24 Oele Eluekroegh 0,5 pund
    25 Peder Sperlenn 0,5 løb
    26 Arne Bruemb 1 løb

    Summa Forschreffuenne Pendinge aff Jøstedallen ehr
    Penndinge – 5,5 Rixdaler 1,5 Ort 9 Skilling

    […]

    [sign., futen]

    Simen Nielssen
    Egen haandt

    Kjelde

    Riksarkivet. Rentekammeret inntil 1814. Reviderte regnskapar, Lensrekneskapar. Bergenhus len inntil ca. 1629. Garnisonsskatt: D Sogn, 1.5.1627-1.5.1628 (Skanna utgåve, oppslag 11-12, Digitalarkivet)

    Nummer er sette til i avskrifta. Forkortingar som er skrivne heilt ut, er markerte med kursiv.

    Merknad

    For Jostedalen som det meste av Vestlandet, vart garnisonsskatten rekna ut frå skylda. I Det var i Jostedalen snakk om smørskyld rekna i laupar og pund (1 laup = 3 pund). I lista er skatten utlikna for kvar gard i pengar ut ifrå ein takst der 1,5 laupar = 1 ort. Omrekninga er ikkje teke med i avskrifta anna enn i summeringa for Jostedalen.

    Dette ser ut til å vere den eldste lista over smørskylda for alle gardar i Jostedalen. Kan hende var det òg i samband med dette takseringsarbeidet at Jostedalsgardane vart skyldsette, men det står det att å få stadfest.

    Hovudskatten som vart vidareført også etter at garnisonsskatten kom, var landskatten som var ein pengeskatt flatt utlikna på alle gardbrukarar. Den eldre leidangsskatten hadde sitt eige system, for Jostedalen rekna i talg og skinn.

    Garnisonsskatten var ein militær særskatt gjeven ved kongeleg påbod 4.6.1627, og var ein del av den strenge skatteskjerpinga i samband med krigane i 1620-åra. Skatten vart  innkravd til han i 1644 gjekk inn i den samla kontribusjonsskatten.

    | |

    Publisert av Oddmund, 26.08.2012 (sist endra 26.08.2012)

    Skriv ein kommentar