Main menu:

Undersider for Jostedalen fram til 1500-talet:

    Du er her: Jostedalen fram til 1500-taletKjelder før 1500Bergens kalvskinn ca. 1310-50

    Bergens kalvskinn ca. 1310-50

    I Björgynjar Kálfskinn (Bergens Kalvskinn) står dette om Jostedalen:

    kirkian. j iostru dall tækr so mykit vid sik.
    Inprimis xij. kyr.
    Tiund gælldr xx laupa sma ok stor.

    En prestrenn tækr vid sik
    Inprimis j bræidrinn sextan laupar.
    Itm. j høgøyum vij manadamater
    Itm. j vornu uik halfr
    Itm. j. Rynøy j skaghanum lauper gaf josepher bonde.

    Tiund gælldr xx. laupa sma ok stor.

    Itm. xix kyr till prestekiu.
    Itm. halft kyrlagh.

    Omsetjing og merknad

    Bergens kalvskinn er eit register over geistlege jordeigedomar i Bergen bispedøme kring 1350, skrive på gamalnorsk. Ein meiner at dei eldste delane er frå 1308-09 og dei yngste frå 1340-åra. Den avskrifta som finst i dag (i Riksarkivet), er frå etter 1351, men ein meiner altså at jordeboka reflekterer tilstanden før svartedauden (1349). Det er den eldste bevarte jordeboka i Noreg og ei svært viktig kjelde for historikarar og namnegranskarar.

    Det som står om Jostedalen er sparsamt. Fire gardar er nemnde. Den einaste som truleg låg i Jostedalen, var «Bræidrinn», eit namn som no er tapt, og som truleg var prestegarden. Herifrå skule presten ha 16 laupar, noko som indikerer at det var ein stor gard. «Høgøyum» kan vere Høyheimsvik. «Rynøy i Skaghanum» er truleg Røneid i Gaupne, men Skaghanum er ukjent i dag. «Vornuvik» er òg eit tapt namn.

    Teksten ovanfor er attgjeven etter P.A. Munch si utgåve. Merk likevel at kontraksjonar (samantrekningar av ord) i originalen som er skrivne heilt ut ovanfor, er ikkje markerte med kursiv slik dei er i bokutgåva.

    Kjelde: P.A. Munchs utgåve frå 1843, side 39 (Registrum prædiorum et redituum ad ecclesias dioecesis Bergensis sæculo P.C. XIV.to, pertinentium, vulgo dictum «Bergens Kalvskind» – Bjørgynjar Kalfskinn), digital utgåve ved Digitalarkivet.

    Elles takk til fyrsteamanuensis Ole-Jørgen Johannessen, Nordisk institutt, og professor Ingvild Øye, Arkeologisk institutt (Universitetet i Bergen) for munnlege opplysningar.

    Om Bergens kalvskinn (ved Ole-Jørgen Johannessen)

    | |

    Publisert av Oddmund, 18.05.2007 (sist endra 28.06.2009)

    Skriv ein kommentar