Main menu:

Du er her: JostedalsrypaSegna i ulike variantarEtter Jonas Ramus (1715)

Etter Jonas Ramus (1715)

Segna om Jostedalsrypa

Øster ind i Sogn blandt Fieldene ligger Justedal, som efter Beretning først skal være begyndt at bebygges Anno Chr. 1348, da den store Pest gik, som kaldes den sorte Død: til hvilken at undgaae, mange af de fornemste Folk i Sogn droge op i denne øde Dal og bygde der, og giorde den Anstalt at ingen af deres Venner maatte komme op til dem, saa lenge Pesten varede, men de skulde legge deres Breve under en Steen paa Vejen, og der finde Breve til Sogn igien.

Ikke desmindre kom dog Pesten der op, og de døde ud allesammen, foruden en liden Pige, som blev saa forvildet at hun skydde for Folk ligesom en Rype eller vild Fugel; blev dog omsider fanget og førdt ned til Sogn og kaldet Rypen. Hun blev omsider gift, og saa meget Jord, som bygt var Justedal, blev tilkiendt at følge hendes Æt og Slegt, som af hende blev kaldet Rypeslegten.

Kjelde

Ramus, Jonas. (1735). Norriges Beskrivelse. Kiøbenhavn: J.J. Høpffner, side 166. [Bibsys]

Merknad

Dette er den eldste nedskrivne versjonen av segna om Jostedalsrypa. Ramus var ferdig med manuskriptet til boka i 1715, men ho vart ikkje prenta før i 1735.

Ramus presenterer her segna som sann soge. Me kjenner ikkje til korleis han hadde fått kjennskap til segna.

Jonas Ramus (1649-1718) var frå Aukra på Nordmøre og var sokneprest i Norderhov frå 1690. Han skreiv fleire kristelege og historisk-topografiske bøker og var gift med Anna Colbjørnsdatter.

Les meir

pdf.gif Utdrag frå Norriges Beskrivelse, s. 163-170 (pdf, gotisk skrift)

Om Jonas Ramus (Norsk Biografisk Leksikon)

| |

Kommentarar

Kommentar frå Wim de Winter
Tid: 19. oktober 2013, 21:53

dear people,

I found this website while looking for Ramus» Norriges Beskrivelse. Erik Pontoppidan writes in the «The Natural History of Norway» about «Filix mas et foemina, mollis, cornuta. Several kinds of Fern» (Skoug-Bregne in the Danish edition). As source references, he list a few correspondents, but also «books, especially that of the accurate Mr. Ramus». I presume that would be Jonas Ramus and the book excerpted here above.

It is the fern called «Filix (ramosa et) cornuta» that I am investigating. Other 18th C books tell us that this fern was used from Greenland as a substitute for tobacco by the whalers. I am trying to find the modern name of the fern.

My question to you is: did Mr. Ramus ever write anything about ferns and could you help me find those quotations.
Or, would you have the whole pdf of Norriges Beskrivelse available (I think I could just about read it…)?

kind regards,

Wim de Winter
Alterra, Wageningen (NL)

Kommentar frå Bernt Gjelsten
Tid: 12. oktober 2015, 09:43

Hei!

Vil berre gjere Jostedal historielag merksam på att Aukra er ein kystkommune i Romsdal. Tidlegare Aagerø kommune som inkluderte noverande Sandøy og Midsund kommunar. Fylket heitte før Romsdal amt. Forløpar til noverande Møre og Romsdal. Lik Sogn og Fjordane er det tre tydelege regionar. Interessant heimeside må eg seie, og det er særs fine fjellområde i Jostedalen.

Bernt Gjelsten

Skriv ein kommentar