Main menu:

Undersider for Kyrkjehistorie:

    Du er her: KyrkjehistorieDokument frå 1600-taletKyrkje- og presteinntekter (1624-26)

    Kyrkje- og presteinntekter (1624-26)

    På ordre frå kongen sette sette statthaldaren i Noreg i 1620-åra i gang eit større arbeid for å kartleggje og auke skatteinntektene i landet. Som ein del av dette arbeidet, vart det laga oversyn over kyrkje- og prestebordsinntektene for Bergen bispedøme 1624-26. Dokumenta vart i august 2012 publiserte i Digitalarkivet og inneheld ei rekkje opplysningar om Jostedalen som utfyller biletet ein har frå før.

    Avskrift

    [Avskrifta inneheld berre dei stadene Jostedalen er direkte nemnd. Sidetala refererer til oppslag/bilete i den skanna utgåva.]

    [213]

    En klaar oc Rictig forteignelse paa alle kirchernis Aarlige Rente oc Indkompst offuer all sogne-Lehne. […]

    [216]

    Luster Præstegield.
    Dals Hoffuit kirchis Aarlig Indkompst. […]
    Giffuis til Præsten i Jøstedall 2 Tdr Korn. […]

    [217]

    Gopupne kirchis  Landskyld. […]
    Præsten i Jøstedall korn – 1 Tde

    [218]

    Tønniums hoffuit kirches Landskyld […]
    Giffuis til Præsten i Jøstedall korn 1 Tde. […]

    [220]

    Aardal Kirchis Indkompst […]
    Præsten i Jøstedall – 1 [1/2?] Tde koren.

    Leckangers Præstegield.
    Leckangers Hoffuit Kierkis Indkompst. […]
    Giffuis Præsten i Jøstedall korn – 2 Tdr […]

    [225]

    Jøstendals Gield.
    Denne Kierche haffuer ingen Landskyld,
    Kornthiende kund beløbe sig til 4 eller 5 Td
    Leye Kiør – 8
    Faar och Gieder – 6

    [226]

    En klaar oc Richtig forteignelse paa alle Presters Rentte oc aarlige Inkomst J Sogne Lehnn.

    I. Sogne Lehn ere disse 7 Prestegield Nambl:
    1. Sogne-dall
    2. Hauslou.
    3. Lyster: — Lyster dall, eller Josterdals Capell.
    4. Leyrdall.
    5. Udland.
    6. Vijgh.
    7. Leganger.

    [235 – plassert til sist etter dei sju prestegjelda, ikkje under Luster]

    Jøsterdals Capell.

    Til Denne Kirche, eller til Presten, er ingen Landskyld tillagt: Presten giffuis aff huer Mand (som ere 21 tilsammen 23) Aarligen ½ løb smør, eller 4 meler korn, for sin tieniste: Herforuden er hannem aff den gunstige Øffrighed J Bergen, beuilget, aff en part Kircker her J Sogen Lehn – 10 Tdr Korn som hoess en huer kiercke, hvour meget den contribuerer findis tilforne Anteignet.

    [Signatur og attestasjon for heile Sogn av prosten:]

    Att Dette er nu Rictig oc klar forteignelse paa Alt geistlige Rente oc Indkomst till alle kiercker, oc Presteboler J Sogne Lehn, […]

    Qalle[?] Prestegaard J Sogndall den 8 Februarij Ao 1625.
    Peder Pedersen Skytte – Egen haand.

    [399]

    Forteignelse paa Kierckernis Aarlige rente og Indkombst Vdi Sogen lehn, Bereignit effter Taxten deromb er Anordnit som følger.

    [Utlikning av rosstenesteskatten på kyrkjene i Sogn. Her er naturaliainntektene omrekna til pengar etter ein fastsett takst. Her er både dei samla inntektene til prestegjelda og utgiftene tekne med, men ikkje detaljar for kvar kyrkje.]

    [399]

    [Sogndal prestegjeld, inntekter:]
    Summa 73 Rdr 3 ort 17 sk

    heri fra afftages pro cathedratico och Winn och Brød saa och thill en fattige Prestemands Vnederholdning i Jøstedallen
    Penge 12 dr 1 ort 6 sk

    Bliffuer igienn beholden
    Penge 61 Rdr 2 ort 11 sk

    [400]

    [Hafslo prestegjeld, inntekter:]
    Summa Penge – 57 Rdr 1 ort 11 ½ sk

    Herifra afftages Pro cathedratio Win och brød Saa och en fattig Prestemands Wnderholdning i Jøstedallen
    Penge – 10 Rdr 2 ort 18 sk

    Bliffuer Igienn beholdenn
    Penge – 46 Rdr 2 ort 17 ½ sk

    [Luster prestegjeld, inntekter:]
    Summa
    Pennndinge – 75 Rdr 3 ort 17 ½ sk

    Herifra Afftages Pro Cathedratico Win och Brød och en fattig Prestemands Vnderholdning wdj Jøstedallenn,
    Penge – 13 Rdr 2 ort 10 sk

    Bliffuer Igien beholdenn
    Penge – 62 Rdr 1 ort 8 sk

    [401]

    [Lærdal prestegjeld, inntekter:]
    summa 91 – 2 – 10 ½

    Herfra Afftages Pro cathedratico, win och Bød. Item thill en fattig Prestemands Vnderholdning Vdj Jøstedallen
    Penge 12 Rdr 2 ort 18 sk

    Bliffuer igienn beholdenn
    Penge 78 Rdr 3 ort 16 12 sk

    [403]

    [Leikanger prestegjeld, inntekter:]
    Summa 107 Rdr 15 ½ sk

    Herfra Afftages pro cathedratico, win och Brød, och en fattig Prestemands vnderholdning wdj Jøstedalenn.
    Penge 17 Rdr.

    Bliffuer igien beholden
    Penge 90 Rdr 15 ½ sk

    [403]

    Jøstedalls Capell, hendes Aarlige Rente och Indkompst effter Taxten deromb en Anordnit er Anslagenn vdj Penge
    6 Rdr 1 ort,

    Deraff vdgiffues Aarligenn thill curassier och Rytterrholdt effter dent Forordning deromg ehr givett
    Penge – 2 Rdr 13 sk.

    […]

    Summarum Offuer Kierkernis Aarlige Rente och Inndkombst qdi Sogenn lehn Effter Taxtenn deromb er Annordnit, Beløbber

    Pennge —  448 Rdr 3 ort  19 ½ sk

    [404]

    Forteignelse paa Presternis Aarlige Rente och Indkompst wdi Sogen lehn effter Taxtenn deromg ehr Anordnit som følger

    [Jostedalen er ikkje nemnd i det heile i dette oversynet over prestebordsinntektene og utlikning av skatten på prestane.]

    Kjelde

    Riksarkivet. Statthalderembetet 1572-1771. D IX Jordebøker, nr. 15: Jordebøker til utlikning av rossteneste 1624-1626, Kyrkje- og prestebordsinntekter i Bergen bispedøme 1624-1626. (Skanna utgåve, Digitalarkivet)

    Merknad

    Desse opplysningane er interessante av mange grunnar. For det fyrste gjev dei eit oversyn over preste- og kyrkjeinntekta på eit tidlegare tidspunkt enn ein har frå før. Kyrkjestolen med opplysningar om inntekter og utgifter til kyrkja byrjar  i 1631-32, og om presteembetet har ein tidlegare berre hatt spreidde opplysningar om inntektene i dokument frå 1636 og 1660-åra.

    Her får ein òg stadfesta at Jostedalen i 1630-åra var eit annekssokn under Luster og ikkje eit eige prestgjeld, men med eigen prest, som då truleg må ha vore ein residerande kapellan.

    Dessutan får ein her eit meir detaljert oversyn enn ein har hatt før over korntilskotet frå andre kyrkjer i Sogn. Her går det fram at det i 1624-26 var  snakk om 10 tønner frå andre kyrkjer. Det er ikkje fullt samsvar mellom dei ulike dokumenta når det gjeld kva kyrkjer som ytte tilskot, og summeringa stemmer heller ikkje, men samla gjev dette eit langt meir utfyllande bilete enn ein har hatt før.

    | |

    Publisert av Oddmund, 24.08.2012 (sist endra 24.08.2012)

    Skriv ein kommentar