Jostedal historielag

Du er her: KyrkjehistoriePrestar i Jostedalen ca. 1300-1975

Prestar i Jostedalen ca. 1300-1975

Her er det peikarar til prestebiografiane i lokalhistoriewiki der ein finn nærare kjeldeopplysningar. (Liste: Prestar i Jostedalen)

Ca. 1320 Asle/Atle prest [dok 1318-19] [dok 1322-23]

   1596: det fyrste sporet av prest og kyrkje etter øydetida
Før ca 1620 Jens Jonasson
Ca 1620-1634 Mikkel Nilsson
Ca 1635-1652 Otto Hansson Ravn
1652-1703 Tøger Jensson
1703-1724 Henrik Nitter
1725-1731 Hans Hansson Wingaard
   1731-1732 Ole Morsing (overtok aldri prestekallet)
1732-1734 Hans Christian Frørup
1734-1738 Rasmus Wibye 
   1738 Christopher Munthe (sokneprest i Hafslo) vikarierte
1739 Hans Grøn (kapellan i Vik) vikarierte
1740-42 Gjert Geelmuyden (kapellan i Leikanger) vikarierte
1742-1792 Matthias Foss
1792-1801 Ole Aabel
1801-1807 Johan Henrik Lind
1807-1812 Andreas Cordsen
1812-1820 Holger Halling Schjødt
   1820-1822 Edvard Qvale tok seg av kallet medan det stod ledig
1822-1829 Peder Pavels Aabel 
   1823-1828 styrte Aabel presteembetet frå Sogndal
1829-1835 Bernt Anker Leigh
1835-1840 Kjeld Andreas Bugge
1841-1846 Michael Sundt Tuchsen Fasting
1846-1853 Christian Bastholm Heltberg
1854-1868 Ole Christian Rasch
1868-1875 Andreas Emil Hansen
1876-1883 Anton Hansen
1884-1890 Wollert Johan Lyder Frich
1890-1903 Theodor Julius Børresen
1903-1906 Ragnvald Cornelius Knudsen
1906-1912 Amund Frøese
1913-1915 Carl Fredrik Falkenberg
1916-1920 John Rongved
1923-1929 Johannes Oscar Langmuir (Oscar Michelsen)
1930-1952 Svein Medhus
1952-1958 Dreng Harstad
1959-1966 Gustav Einar Roti
1968-1975 Jan Bernhard Klausen

Den 1. juli 1967 vart prestegjeldsgrensene regulerte. Jostedal prestegjeld vart utvida med Gaupne sokn i Luster prestegjeld og soknene Fet og Joranger i Hafslo prestegjeld. Jan Klausen var den siste soknepresten som budde i Jostedal prestegard (til 1975).

Kjelder og merknader

Det er ført opp kva år dei kom til Jostedalen og overtok prestekallet. I somme tilfelle kan dei ha vorte utnemnde året før.

Namna på prestane før 1800 er skrivne i moderne norsk form i tråd med Øyane 1994. Skrivemåten på namna til  dei eldste prestane kan variere temmeleg mykje i kjeldene og litteraturen.

Opplysningane før 1700 er usikre. Før Henrik Nitter vart utnemnd i 1703 har ein ikkje søknader og kallsbrev. Særleg usikker er tida før Tøger Jensen vart prest ca. 1652. Frå det kom nybyggjarar og prest til dalen ein gong på 1500-talet (jf. skattelista 1596) til 1630-åra veit ein heller ikkje stort om prestegjeldsinndelinga, altså om Jostedalen var eige prestekall eller låg under Luster (eller Hafslo).

Dei viktigaste biografiske oversyna over prestane i Jostedalen (kronologisk):

Albert Hattings prestehistorie frå 1770-åra er eit viktig grunnlag for dei som har skrive om dette seinare – sjå eiga omtale.

Kalds-Bog for Justedals Præstegjæld begyndt 1830 [digital utgåve]
Merknad: Dei historiske opplysningane om prestane før 1830 vart førte inn av Bernt Anker Leigh då kallsboka vart teken i bruk, og desse opplysningane til dels temmeleg ufullstendige og upresise. Det mest verdfulle med desse omtalene er at ein del vurderingar og forteljingar/segner om tidlegare prestar er tekne med. Leigh har òg nytta ein del skriftlege kjelder (kyrkjebøkene, kyrkjestolane, 1600-talsdokumenta om kornrettane og Hatting-manuskriptet). For prestane frå og med 1830 er dette ei god primærkjelde sidan prestane har ført inn korte biografiar om seg sjølve i boka.

Lampe, Johan Fredrik. (1895). Bergens stifts biskoper og præster efter reformationen. Biografiske efterretninger. Kristiania: Cammermeyer. [digital utgåve – ref. ovanfor som omtale 1895]
Merknad: Framleis eit sentralt referanseverk for prestehistoria i Bergen bispedøme og ei hovudkjelde for seinare framstillingar, som Laberg 1948 og Øyane 1994. Men somme opplysningar i verket kan vere unøyaktige og ufullstendige, særleg for 1700-talet og attover.

Laberg, Jon. (1948). Jostedal. Ei stutt utgreiding om bygdi og folket der. Tidsskrift utgjeve av Historielaget for Sogn (nr. 13), 177-200. [digital utgåve – del 3, s. 181-191]
Merknad: Laberg si framstilling av prestane har vore mykje lesen og referert, og han må ha nytta ein god del munnlege kjelder (forteljingar, segner). Som for dei andre eldre verka bør opplysningar sjekkast, og han oppgjev berre unntaksvis kjeldene sine. Men det er tydeleg at han har hovudsakleg har bygt på kallsboka, Hatting og Lampe.

Øyane, Lars E. (1994). Jostedal sokn. Gards- og ættesoge for Luster kommune. (Bd. 5). Gaupne: Luster kommune. [omtale og peikar til fulltekstutgåve i NBdigital]
Merknad: Her finn ein samla dei grundigaste og mest pålitande biografiske omtalene av prestane. For dei tidlegaste prestane har han likevel måtta stø seg på dei eldre og usikre framstillingane.

| |

Kjeldereferanse

[løyn referanse]

APA:

Hoel, Oddmund L.. (2007). Prestar i Jostedalen ca. 1300-1975. Henta 20.04.2024, frå Jostedal historielag: https://www.historielaget.jostedal.no/?page_id=108

Chicago:

Hoel, Oddmund L.. 2007. Prestar i Jostedalen ca. 1300-1975. Jostedal historielag. https://www.historielaget.jostedal.no/?page_id=108 (vitja 20.04.2024).

Harvard:

Hoel, O 2007, Prestar i Jostedalen ca. 1300-1975, Jostedal historielag. Henta 20.04.2024, frå <https://www.historielaget.jostedal.no/?page_id=108>

MLA:

Hoel, Oddmund L.. "Prestar i Jostedalen ca. 1300-1975." 17.05.2007. Jostedal historielag. Vitja 20.04.2024. <https://www.historielaget.jostedal.no/?page_id=108>

Publisert av Oddmund, 17.05.2007 (sist endra 08.04.2016)

Kommentarar